Hızla kaybolan eylemlerden biri sohbet. Bugünün sohbetleri çoğunlukla dijital ve yarın nasıl olacağı bir büyük muamma. Haber alma ve bilgi edinme konusunda benzer tecrübeler yaşanıyor. Kanallar çoğalmış, hız başlı başına hedefe dönüşmüş. Bu bolluğun insanı bilgi ve habere karşı duyarsızlaştırması bir başka tartışmanın konusu. İletişim araçlarının oynadığı rol idrakin derinleştirilmesinden ve bilginin niteliğini artırmaktan çok hızı ve niceliği vurgulamaya yönelik. Meseleler ve hararetli tartışmalar kısa ömürlü, tecrübenin ve bilgeliğin sağduyusundan yoksun.
Bilginin üretildiği ana kaynaklara, üniversitelere ve araştırma kurumlarına daha fazla yönelmeli belki de. Bilimsel çalışmaların belirli kriterler çerçevesinde çoğunlukla, hakemli süreli yayınlarda yer aldığını biliyoruz. Bu yayınlar, akademisyenler dışında takip edilmesi beklenmeyen, bilgiyi ilgili uzman kitlesine ulaştıran, nitelikli bir ağ ve dizin (index) oluşturuyor (TR dizin, WOS, SCOPUS, A&HCI vb.). Bu bilgi ağlarının yakın zamana kadar toplum açısından kapalı devre sistemler oldukları söylenebilirdi. Bugün ise bilimsel yayıncılık anlayışında açık erişim denilen, üyelik gerektirmeyen kullanım teşvik edilmekte. Amaç katma değeri yüksek bilginin en kısa yoldan ilgilisine ulaştırılabilmesi. Peki, bu bilgi topluma ne ölçüde ulaşabiliyor? Toplumsal izdüşümleri hissedilebiliyor mu? Mevcut döngünün etkinliğini bozmadan aynı zamanda topluma yayılması mümkün mü?
İncelememizi sürdürdüğümüzde zamanın iletişim araçlarını ve sosyal mecraları kullanmayı teşvik eden yeni nesil atıf ve ölçüm sistemlerine rastlıyoruz. Bir tür tarama motoru diyebileceğimiz altmetric yani alternatif ölçüm sistemleri, bilimsel makaleleri ve içeriğini konu edildiği/paylaşıldığı (DOI-Digital Object Identifier/Dijital Nesne Tanımlayıcı ile) tüm sosyal medya, haber ve diğer dijital ortamlarda görüntülenme, indirilme ve yayılma etkisini ölçerek puanlıyor. Elde edilen veriler söz konusu bilimsel çalışmanın toplumun geneline ne kadar yayıldığına dair bir fikir verirken, artı bir değer şeklinde belirmekte.
Biz de bulunduğumuz noktada, üretilen bu kıymetten topluma neyi taşıyabildiğimiz ve nasıl taşıyacağımız sorusuna cevaplar arıyoruz. Bir ansiklopedi maddesinin yahut bilim-teknik içerikli bir metnin özetlenmesinden çok, hazmedilmiş, neden-sonuç ilişkileri kurulmuş ve bir senteze varılmış düşüncelerin, araştırmacının kendi dilinden, farklı bir üslupta aktarılması etkin bir yöntem. Bu içeriği, zamanın dijital araçlarını ve tercihlerini kullanarak, belirli bir estetik anlayışla, araştırmacının kendisini de sürece dahil ederek, düşünce planında okura tanıtmak ve hissettirmek gayretindeyiz. Bu alış-verişten doğacak etkileşimin taraflar açısından oluşturduğu sinerji de ayrıca dikkate değer.
Hernefes, edebî bir tür olan sohbet yazılarıyla, her yaştan, farklı eğitim ve tecrübeye sahip bireylerin birikim, yaklaşım ve sorularını bugünün perspektifinden yansıtan bir platform. Her düzeyde bilgi ve tecrübe, hayatın diğer unsurlarıyla aynı döngüye daha fazla dahil oldukça, yeni keşiflere ve tefekkür imkânlarına yeni fırsatlar sunabilir. Algının niteliğini yükseltecek ve idraki derinleştirecek bilgilerin topluma kısa yoldan ulaşması için akademisyenleri, araştırmacıları ve lisansüstü öğrencileri, bu tür “sohbet” mecralarında konuşmaya ve yazmaya davet ediyoruz.
