İlişkiler Tamir Edilebilir mi?

690

Yıllarca kişisel gelişim eğitimlerinde ilişkilerde kalp kırmamanın ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için şu bilinen hikâyeyi anlatıyorduk:

Ustanın biri öfkesini kontrol edemeyen, insanlara iyi davranmayan öğrencisine bir tahta, bir torba da çivi vermiş. “Her kötü söz söylediğinde, her kalp kırdığında tahtaya bir çivi çak” demiş. Üzerinden bir süre geçmiş, tahtada yer kalmamış. Ama bu farkındalıkla bizim “çekirge” daha iyi davranır olmuş. Bu sefer de hocasının önerisiyle her kızdığında ama kendisini tutmayı başardığında bir çiviyi yerinden sökmüş. Hiç çivi kalmadığında, biraz da gururla ustasına gitmiş. Ustası onu takdir etmiş etmesine de sökülen çivilerin bıraktığı izleri işaret ederek bir kez açılan yaraların kapansa da izlerinin kalacağını, dolayısı ile doğru olanın çok duyarlı davranarak kimseyi kırmamaya çalışmak olduğunu da eklemiş.

İnsan ilişkileri açısından bu tespit doğru mu? Çok doğru. 

Öte yandan çok sevdiğim bir hikâye daha var.

Japon hükümdarının çok sevdiği, Çin’den hediye gelmiş porselen çay kasesi kırılmış. Ülkedeki tüm ustalar, kırık kâseyi tamir etmek için davet edilmiş ama hiçbiri hükümdarı tam olarak tatmin edecek sonuca ulaşamamış. Sonra bir başka cam ustası çıkagelmiş, “ben tamir ederim” demiş.  Kâseyi dikkatlice yapıştırmış ancak kırık izleri, çatlaklar hâlâ görünüyormuş. İzlerin üzerini altın tozuyla kaplayarak daha da belirgin hale getirmiş. Bu haliyle kâse eskisinden de güzel olmuş, ortaya Kintsugi adı verilen Japon sanatı çıkmış.  Kintsugi sanatı Wabi- ­Sabi* felsefesine dayanır. Kısaca kusurlu ve eksik olanın kabulü olarak tanımlayabileceğimiz Wabi-Sabi dünya görüşü kusurlarıyla kucaklamayı savunur. 

İnsan ilişkilerini bu metafor üzerinden değerlendirirsek bir şeyler yolunda gitmez, çatlak oluşur hatta kırılırsa gerekli özeni ve çabayı gösterirsek eskisinden daha değerli hâle getirebiliriz.

Kırılma bir yok oluş değil; yeni, hatta eskisinden daha da güçlü bir varoluş biçimine dönüşür.  

Ama derler ki kintsugiyi öğrenmek epey sabır ve maharet ister. 

İlişkilerimizi sağlıklı yürütmek üzerine bu tespit doğru mu? Evet, bu da çok doğru. 

Birbirine zıt gibi görünen iki durum da doğru olabilir mi? Üzerine biraz tefekkür etmeye değer. Ne dersiniz?

*Beni Kintsugi ve Wabi-Sabi kavramlarıyla tanıştıran can arkadaşlarım Ayşen ve Selmin’e teşekkür ederim.